Goodbye darkness my old friend

Lichtvervuiling

Met Goodbye darkness my old friend probeer ik de lichtvervuiling in België in kaart te brengen. België staat er om bekend dat het 's nachts één van de helderste landen ter wereld is.

België is echter niet alleen, overal ter wereld wordt de nachtelijke hemel helderder en helderder, met alle gevolgen van dien.

Lichtvervuiling is bijlange niet het enige probleem waar we deze dagen mee kampen, waardoor het vaak aan de kant wordt geschoven. Nochtans mogen we de gevolgen van lichtvervuiling niet onderschatten, onze gezondheid en het milieu lijden onder de verlichte hemel.

Kortom lichtvervuiling is een probleem, met gevolgen die we enorm onderschatten.

Op meer dan 60 plaatsen in België nam ik een foto van de hemel, zonder lens, steeds met dezelfde belichtingstijd.

Ik stonds steeds ver weg van directe lichtbronnen, wat u ziet is enkel het licht dat vanuit de lucht komt.

Oorzaak

Verlichting 's nachts heeft zeker voordelen. Maar niet al het licht dat we produceren is nuttig. Een deel ervan straalt naar boven, vanaf dan hebben we er niets meer aan. Soms is dit onvermijdelijk, licht weerkaatst en ontsnapt naar boven toe.

Maar in de meeste gevallen kunnen we lichtvervuiling vermijden. Door lichtbronnen naar boven af te schermen, door ze beter te richten. Of gewoon de juiste lichtbron voor de toepassing te gebruiken. Soms is een beetje verlichting al voldoende.

Met een volledig verlicht snelwegnetwerk en slechte ruimtelijke ordening zoalslintbebouwing doet België het opmerkelijk slecht. België is 's nachts gemakkelijk zichtbaar vanuit de ruitme. Een baken van licht dat astronauten zelfs als herkenningspunt gebruiken.

LED

LED-verlichting lijkt op papier een goede zet. Efficiënter dan ooit, LED's redden zowel de planeet als portefieulles.

Maar LED's hebben een donkere kant: meer lichtvervuiling.

Ten eerste stralen LED's meer blauw licht uit, wat een veel grotere impact heeft op lichtvervuiling.

Ten tweede wordt er niet altijd energie bespaard: in plaats van evenveel licht te maken met minder energie wordt er meer licht gemaakt met evenveel stroom als voordien. Bovendien vergelijken we LED vaak met klassieke gloeilampen, een enorm verschil in efficiëntie. Maar straten worden niet verlicht met gloeilampen, gewoonlijk zijn dit gasontladingslampen. Een pak effiënter dan gloeilampen en niet zo ver achter LED-verlichting.

Ten derde zijn we minder geneigd om spaarzaam te zijn met LED-verlichting. Om dat LED's minder verbruiken zullen we gemakkelijker meer licht installeren, en het langer laten branden.

Gevolgen

De gevolgen van lichtvervuiling wordt vaak onderschat.

Natuur en milieu lijden het meest onder lichtvervuiling, vooral de toenemende hoeveelheid blauw licht verstoort het dag-en nachtritme van de natuur. Er is wetenschappelijk bewijs dat lichtvervuiling negatieve en zelfs dodelijke effecten heeft op planten, dieren en insecten.

Uiteraard draagt lichtvervuiling ook bij tot slaapstoornissen en er is een mogelijke link met zwaarlijvigheid, depressie en kanker.